Οι Έλληνες του Bulkesz διασκορπίσθηκαν στις σοσιαλιστικές χώρες
Στις 19 Μαΐου, ο οικισμός Bulkeszi (σερβικά: Maglic) στη Βοϊβοντίνα υποδέχτηκε ξανά Έλληνες επισκέπτες: στο πλαίσιο ενός μίνι Συνεδρίου. Στις μνήμες όλων ήρθε η ελληνική κοινότητα που υπήρχε κάποτε στον οικισμό. Στην εκδήλωση εκπροσωπήθηκαν και οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας. Το Συνέδριο τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο Λαοκράτης Κοράνης, Εκπρόσωπος της Ελληνικής Εθνικότητας στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο, ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας (ΑΕΟΥ), και ο Σπύρος Μπ. Αγκάρντι, διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου. Η ΑΕΟΥ ξεκίνησε λεωφορείο από τη Βουδαπέστη για την εκδήλωση.
Ένα ελάχιστα γνωστό γεγονός της ελληνικής ιστορίας διαδραματίζεται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελληνική Κοινότητα Bulkeszi μεταξύ 1945 και 1949. Εξού και η σχετική έκθεση που διοργανώθηκε πρόσφατα στην πόλη του Νόβισαντ από την υπηρεσία των “Αρχείων της Βοϊβοντίνα” και πρόκειται να διαρκέσει έως τις 7 Ιουνίου 2023 (Zarka Vasilevica 2A,21101 Νόβι Σαντ).
Η Συμφωνία της Βάρκιζας, που είχε συναφθεί πριν από τον Ελληνικό Εμφύλιο, είχε ως στόχο τον αφοπλισμό των αντιστασιακών οργανώσεων που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, μετά τη Βάρκιζα, οι αριστεροί αντιστασιακοί που τήρησαν τη συμφωνία βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ονομαζόμενη “λευκή τρομοκρατία”, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να υποχωρήσουν ξανά στα βουνά. Ένα σημαντικό μέρος τους όμως βρήκε καταφύγιο στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Ο οικισμός Bulkesz ήταν αρχικά ένα γερμανόφωνο χωριό στη Βοϊβοντίνα πριν από τον Παγκόσμιο Πόλεμο και η τύχη του πληθυσμού του ήταν η ίδια με αυτή των γερμανόφωνων οικισμών στην Ουγγαρία, όταν εκδιώχθηκαν οι γερμανόφωνοι με βάση την ¨αρχή της συλλογικής ενοχής¨.
Το χωριό λοιπόν είχε μείνει άδειο και “προσφέρθηκε” στους Έλληνες παρτιζάνους. Επί τέσσερα χρόνια η ομογένεια στο Μπούλκες ήταν «κράτος εν κράτει». Είχε δικό της νόμισμα, το “Bulkeszi δηνάριο”, που ίσχυε μόνο στην επικράτεια του Bulkeszi. Τα ελληνικά ήταν η επίσημη γλώσσα στο χωριό που εξέδιδε και την δικιά του εφημερίδα, την «Φωνή του Μπούλκες».
Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος τελείωσε το 1949. Οι ηττημένες αριστερές δυνάμεις βρήκαν καταφύγιο στις χώρες του ονομαζόμενου ¨Ανατολικού Μπλοκ¨. Όχι μόνο οι παρτιζάνοι, αλλά και όσοι τους συμπαθούσαν και βρίσκονταν στο πλευρό τους, ολόκληρες οικογένειες έπρεπε να φύγουν, γιατί αλλιώς θα είχαν εκτελεστεί ή θα φυλακίζονταν στην Ελλάδα. Εξ΄αυτών και ένας εκ των γηραιοτέρων Ελλήνων προσφύγων στην Ουγγαρία, που γεννήθηκε το 1858 και πέθανε το 1953 σε ηλικία 95 ετών στο γηροκομείο που λειτουργούσε στο Κάστρο Nagymágocs.
Ο τερματισμός της Ελληνικής Κοινότητας Bulkesz συνέβη για διάφορους λόγους. Αφενός, λόγω της κακής σχέσης μεταξύ Τίτο και Στάλιν. Αφετέρου δε, επειδή, το Ελληνικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΕ), που ακολούθησε την πορεία του Στάλιν, είδε ότι θα ήταν καλύτερα να ανακατευθύνει τους Έλληνες από το Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες.
Από την άλλη πλευρά, το “σταλινικό κλίμα” που επικρατούσε στους κόλπους της ομογένειας στο Μπούλκες είχε δημιουργήσει μια ιδιότυπη κατάσταση που και το ίδιο το κόμμα θεώρησε ότι θα ήταν καλό να μπεί τέλος.
Οι Έλληνες του Bulkesz διασκορπίσθηκαν στις σοσιαλιστικές χώρες, αλλά υπήρχαν και οικογένειες που, τελικά, εγκαταστάθηκαν στη Βοϊβοντίνα. Μέχρι σήμερα, η οικογένεια Σκουτέλη ζει στον οικισμό, ο αρχηγός της οικογένειας πίστευε ότι το Bulkesz ήταν πιο κοντά στα ελληνικά σύνορα από ό,τι αν επρόκειτο να μετακομίσουν βορειότερα και ότι ίσως έτσι θα ήταν ευκολότερο να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Μετά την αποχώρηση των Ελλήνων κατέφθασε σερβικός πληθυσμός στον οικισμό. Το σημερινό όνομα του Bulkeszi είναι Maglic. Η εθνοτική σύνθεση του οικισμού άλλαξε πλήρως τρεις φορές κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1940, γεγονός που αντικατοπτρίζει πιστά την σκληρότητα της ιστορίας του 20ου αιώνα.
